Historie van de grenslijn
Al in 1171 liet de Duitse keizer Frederik Barbarossa rond Aken een stadsmuur
bouwen. Een eeuw later werd een tweede, langere muur om Aken gebouwd, en tenslotte
in 1338 besloot men niet alleen de stad Aken, maar ook haar Rijk tegen de naburige adel
af te bakenen.
Men ging voortvarend te werk: om het gebied werd een greppel gegraven, die al spoedig de
naam "Landgraaf" kreeg, en die een lengte had van ongeveer 70 kilometer. Behalve op plekken
waar reeds een natuurlijke grens in de vorm van beken of ander breed water bestond, omsloot
deze landgraaf het hele Akener Rijk.
Zelfs nu nog, ruim zeshonderd jaar later, zijn delen van de landgraaf te onderscheiden, omdat
de landgraaf uit meer dan een greppel bestond en ook een defensief karakter bezat. De aarde
die vrij kwam uit de 5 meter diepe greppel, werd parallel aan de greppel opgehoopt tot een
4 meter hoge wal. Om er een haast onneembare hindernis van te maken, werden bovenop de wal
bovendien bomen, hoofdzakelijk beukenbomen geplant. De zijtakken van deze beuken werden
tenslotte ook nog aan elkaar gebonden en gevlochten. Zo ontstonden hier in de loop der eeuwen
de meest uiteenlopende boomvormen. Op sommige plaatsen is de landgraaf nog duidelijk zichtbaar.
Vooral in het Aachner Wald, bij Bank Walhorn is dit het geval. Hier staan ook nog reusachtige
eiken en beuken met zeer vreemde in elkaar vergroeide stammen. Deze bomen maken deel uit
van de oorspronkelijke landgraaf. Een indrukwekkend gezicht, een omreis waard.
De stenen
De reusachtige grensstenen, gekenmerkt door de adelaar, kwamen te staan op plaatsen waar
de landgraaf een weg of een pad kruiste. Deze stenen zijn dus geplaatst vanaf 1338,
waarschijnlijk tot rond 1450, toen de landgraaf klaar was.
Hoeveel stenen ooit geplaatst zijn, is niet achterhaald. In 1772 maakte de Akense landmeter
Coupzoo in opdracht van de twee regerende burgemeesters een stadstekening waarop ook de
grensstenen ingetekend werden. Hij trof er toen 75 aan. Deze kaart heb ik helaas nog niet
gezien. In het register bij deze kaart maakte hij aantekeningen omtrent de
precieze positie van de grensstenen. Het enige exemplaar van deze kaart ligt in een Akens
archief en is in zo'n slechte conditie dat de kaart niet geraadpleegd mag worden.
In 1979 werden de stenen voor het laatst geteld: nu bleken nog slechts 18 stenen aanwezig
te zijn. In de jaren erna kwamen nog twee stenen tevoorschijn, waardoor de teller nu
op 20 staat. Het lot van de overige 55 stenen is mij onbekend.